Slimme hotelschakelaar | Maak de trapverlichting slim

Dit project in het kort

Wat maken we slim :
We gaan je helpen om de schakelaars boven en onderaan de trap - ook wel hotelschakelaar genaamd - slim te maken.

Hoe lang ben je er ongeveer mee bezig :
Dat is met name afhankelijk van de situatie, of je pulsdrukkers wilt gebruiken en ook van je technische kennis. In de praktijk hou rekening met 2-3 uur.

Moeilijkheidsgraad :
Moeilijk vooral als je elektrotechnische kennis beperkt is. Wij raden aan om bij twijfel de hulp van een een professional in te huren.

Gebruikte producten in dit project

FIBARO Dimmer 2 Inbouw 250W

De Best Verkochte Dimmer

Z-Wave

49,50 59,99

Op voorraad

i.v.m. de feestdagen kan de reguliere levertijd afwijken

%

Philips Hue compatible inbouw dimmer packaging

ROBB SMARRT Zigbee LED Pulsdimmer

Werkt Met Philips Hue

Zigbee

31,95 44,95

Op voorraad

i.v.m. de feestdagen kan de reguliere levertijd afwijken

Een hotelschakeling is een schakeling waarbij je met meerdere schakelaars 1 lamp kunt bedienen. De meeste mensen kennen de situatie bij de trap wel, waarbij je zowel onder aan de trap als boven de lamp op de overloop aan en uit kunt zetten. Maar is deze schakeling ook om te bouwen naar een smart hotelschakeling?

Zeker! Als je begrijpt hoe een hotelschakelaar werkt dan kun je hem redelijk eenvoudig slim maken.

Hotelschakelaar | Smart home avant la lettre
Overigens vinden wij een hotelschakeling een echte jaren-80-oplossing, als je met domotica aan de slag gaat dan zijn er veel betere oplossingen met ook nog eens veel meer mogelijkheden.

De Hotelschakeling | Hoe werkt dat precies?

Wij vertellen je hoe een hotelschakelaar werkt

De hotelshakelaar slim maken

Een bestaande hotelschakeling kun je gewoon gebruiken binnen een smart home systeem, waarbij de hotelschakeling dus ook werkt in een smarthome systeem. Uiteindelijk kun je alle schakelaars van de hotelschakelaar zien als 1 schakelaar welke de lamp aan en uitzet. Als je de lampdraad door zou knippen en de ene kant op de schakelaar ingang van de module aansluit en de andere kant op de lampuitgang dan ben je in principe klaar. Probleem is vaak dat je bij de 2e schakelaar geen bruine en/of blauwe draad beschikbaar hebt. Is er die wel, of kun je die aanbrengen dan is er niks aan de hand.

De voorgestelde aanpassing ziet er dan zo uit

Maak je hotelschakelaar slim

Maar wat als je nu geen bruine of blauwe draad beschikbaar hebt? Of je wilt je bestaande schakelaars vervangen door pulsdrukker zodat je op de schakelaar zelf kunt dimmen door hem lang ingedrukt te houden?

Er zijn verschillende oplossingen mogelijk, afhankelijk van jouw specifieke uitgangssituatie:

- 1) Wel of geen blauwe draad

Is er geen blauwe (neutrale) draad aanwezig bij de schakelaar? Dan kun je uitsluitend dimmer-modules gebruiken die werken zonder blauwe draad (2-draads principe).

- 2) Het type schakelaar

Wil je traditionele maak- en verbreek schakelaars blijven gebruiken, of toch liever pulsdrukkers? Niet alle pulsdrukkers hebben een Normaal Closed optie. Dit betekent dat er ook een doorgang van stroom plaats kan vinden zonder dat de schakelaar ingedrukt is.

Pulsdrukker met NO en NC contact

Afbeelding : Pulsdrukkers met en zonder NC contact

De Pulsdrukkers van Jung die wij verkopen hebben bijvoorbeeld een NC contact. B&J en GIRA niet.

- 3) Dimmen of schakelen
Het verschil tussen dimmen en schakelen zit hem in de module zelf. Er zijn namelijk smart dimmers die kunnen werken zonder de genoemde blauwe draad. Een schakelaar kan nooit werken zonder blauwe draad. Heb je geen blauwe draad, dan zit je dus vast aan een dimmer. Of je moet een blauwe draad trekken.

Afhankelijk van je situatie heb je de volgende oplossingen tot je beschikking.

Optie 1 | Hotelschakelaar zonder dimmen met een slimme schakelmodule
Je hebt een blauwe draad nodig bij de laatste schakelaar voor de lamp en je gebruikt traditionele maak-verbreek schakelaars (dus geen pulsdrukkers).

Dimmen is er dus niet mogelijk met deze oplossing, je maakt gebruik van een slimme inbouwschakelaar.

smart home hotelschakelaar met blauwe draad op basis van een slimme schakelaar

De tekening laat zien dat je de slimme module dus achter de bestaande hotelschakeling moet opnemen (bij de laatste schakelaar). De smart module wordt ingebouwd achter schakelaar S2, en niet achter S1. S2 is de schakelaar waar - als het goed is - 3 zwarte draden aangesloten zitten. Dit is de laatste schakelaar in de hotelschakeling; de eerste heeft als ingang de bruine draad.

Optie 2 | Slimme Hotelschakelaar met dimfunctie
Je kunt natuurlijk ook een smart dimmermodule opnemen in een hotelschakeling. Dan ga je waarschijnlijk ook pulsdrukkers gebruiken in plaats van normale maak-verbreekschakelaars. Pulsdrukkers geven namelijk de optie om te schakelen door kort te drukken en te dimmen door lang te drukken. Heb je geen blauwe draad bij de laatste schakelaar en kun je die ook niet trekken, dan adviseren wij dimmmers die werken zonder blauwe draad. Maak je gebruik van pulsdrukkers die een Normal Closed contact hebben dan is er niets aan de hand. Via het NC-contact (zie afbeelding boven) kun je dan zorgen dat de 2e pulsdrukker altijd spanning heeft.

Heb je die mogelijkheid niet dan is er nog geen man overboord. Je hebt dan nog steeds 2 oplossingen.

Oplossingen voor een slimme dimmer met een hotelschakeling zonder blauwe draad

-Trek de bruine draad door langs de 2 zwarte draden naar de laatse schakelaar zoals in onderstaande afbeelding te zien is.

- gebruik 1 zwarte draad van de hotelschakelaar om boven live stroom te krijgen.

De eerste optie is eenvoudig. Trek een zwarte draad door de buis (knoop een zwarte en bruine draad aan 1 zwarte draad en trek beide draden er zo door).

P1 is de eerste schakelaar die (beneden zit)

P2 is de 2e schakelaar en die wordt direct op de module aangesloten met 2 korte draden.

De tweede optie is mogelijk nog eenvoudiger. Je hoeft namelijk geen draden te trekken!

We maken gebruik van een slimmigheidje. De schakelaar word normaal aangesloten op SX en S1. SX is een 230V uitgang waar geen vermogen overheen mag lopen.

Wat we doen is de schakelaar beneden niet aansluiten via SX-S1 maar via L-S1. L hebben we namelijk gewoon beneden. Nu houden we een zwarte schakeldraad over die we mooi kunnen gebruiken om de Live naar boven te voeren (gestippelde zwarte lijn). Boven sluiten we deze aan op de Live van de module. De rest is kinderspel. We maken een brug tussen N en de uitgang O (in de nieuwe modules is dat een kringeltjes-logo geworden). De schakelaar boven is eenvoudig aan te sluiten op de ingangen S1 en SX met 2 korte zwarte draden. Hoppa, we hebben de 2 schakelaars parallel aangesloten op de module!

Een heel andere oplossing zie je hieronder.

Optie 3 | domotica hotelschakeling (Z-wave) zonder blauwe draad op basis van 2 dimmers
Oké: de eerlijkheid gebiedt te melden dat deze optie vooralsnog alleen in ons hoofd getest is... Maar we horen natuurlijk graag of onze denkwijze klopt!

Het idee is om één van de beide zwarte draden die tussen de twee schakelaars van de hotelschakeling lopen, te hergebruiken voor de tweede schakelaar. De eerste zwarte wordt gebruikt om de Live-draad van beneden naar boven te brengen. Hiermee krijgt de tweede dimmer spanning. De tweede zwarte draad gebruik je om de neutrale draad via de lamp aan te sluiten op de module bij de eerste schakelaar (beneden).

Het valt op dat de dimmer beneden niet fysiek verbonden is aan de lamp boven. De dimmer beneden wordt aangesloten op de tweede input (en niet op de eerste die verbonden is met de fysieke uitgang van de module zelf). De tweede input is via de Z-wave controller via associatie te verbinden met de eerste input van de andere dimmermodule. Na de fysieke installatie moet je in de controller nog wel een associatie aanmaken.

Optie 4 | Smarthome hotelschakeling (Z-wave) zonder blauwe draad op basis van 1 dimmer
Je kunt een FIBARO dimmer eenvoudig in een hotelschakeling opnemen. Enige voorwaarde is dat je een bruine Live-draad beschikbaar hebt bij de laaste schakelaar in de serie van de hotelschakeling. Dit kan een uitdaging zijn! Je kunt dan onderstaande handleiding volgen:

Zie ook

- Een slimme schakelaar maken zonder blauwe draad.